Don olaylarına karşı meyvecilikte perdeleme ve su buharı sistemi
24 Nisan 2014 Perşembe Saat 10:31
nönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kemal Duruhan, meyve ağaçlarının don olaylarından etkilenmesini önlemek amacıyla ısı değişikliklerine göre otomatik harekete geçen koruma sistemi geliştirdi.

İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kemal Duruhan, meyve ağaçlarının don olaylarından etkilenmesini önlemek amacıyla ısı değişikliklerine göre otomatik harekete geçen koruma sistemi geliştirdi. Sıcaklığın eksi değerlere düşüşüne duyarlı olarak harekete geçen sistemde termometre sıcaklığı sıfırın altında ölçmeye başladığında bahçe çevresinde hava geçirgen tenteler yükseliyor. Ardından bahçe içinde belirli aralıklarla yerleştirilen ısı rezistanslarıyla su buharı oluşturarak ağaçların dondan etkinlenmesini önlüyor. 


Kemal Duruhan, son yıllarda küresel ısınmaya bağlı ciddi mevsimsel değişiklikler yaşandığını belirtti. Buna bağlı olarak meyve ağaçlarının erken uyanarak çiçek açmaya başladığını anlatan Duruhan, ardından yaşanan don olaylarının bitkilerde büyük hasar oluşturduğunu ifade etti. Son yıllarda zirai don olayları nedeniyle birçok meyve ağacının zarar gördüğünü anımsatan Duruhan, bu yıl 29-30-31 Mart tarihlerinde sıcaklığın sıfırın altına düşmesi nedeniyle Malatya’da kayısı bahçelerinin yüzde 95’nin zarar gördüğünü dile getirdi. Aynı şekilde ülkenin erik, elma, vişne gibi meyve ağaçlarının da etkilendiğini ifade etti.


Don olayına karşı her yıl devletin zarar ödemesi yapmasının mümkün olmadığını söyleyen Duruhan, erken uyanan ağaçları soğuk havalara karşı korumak için etkin çözüm yolu bulunması gerektiğini dile getirdi. Bilim insanı olarak don olaylarına karşı çözüm yolu düşünürken bir sistem geliştirdiğini anlatan Duruhan, sistemin çalışma şeklini şöyle aktardı: “Sıcaklık değerleri negatife düştüğünde otomatik olarak termometreyle eksi değerleri algılayan sistem, çalışmaya başlıyor. Bahçe çevresine dikilen direklere bağlı hava geçirgen yüzey motor yardımıyla yukarı yükseliyor. Bunun ardından bahçe içinde ağaçlar arasına belirli aralıklarla konumlandırılan ısı rezistansları çalışmaya başlıyor. Rezistanslar üzerine konulan su buharlaşmaya başlıyor. Buharlaşma başladığında ortama ısı yayılıyor. Bu sayede sıcaklık pozitif değerlerde tutularak ağaçlar don olaylarından korunmuş olacaktır. Bölgedeki sıcaklık değerleri doğal olarak pozitif değerlere yükseldiğinde de yine sistem kendiliğinden bahçe çevresindeki geçirgen naylon yüzeyleri indiriyor ve ısıyı kesiyor.”


Geliştirdiği sistemle ilgili hazırladığı animasyonu kişisel internet sayfası ‘http://www.kemalduruhan.net adresinde paylaşan Duruhan, sistemin uygulanabilirliği ile maliyetini araştırdıklarını kaydetti. Duruhan, meyvecilikle uğraşan yetiştiricilerin sera örtüsü yapmak ya da böyle bir sistem uygulamasının günümüzde artık kaçınılmaz hale geldiğini sözlerine ekledi.